1-)KIZGIN YAĞ UYGULAMALARI

Kaynama sıcaklıkları 260 ºC ve 390 ºC arasında değişen ısı transfer yağları kullanılan sistemlerdir. Tekstil, ağaç, otomotiv ve kimya sanayi gibi tesislerde endüstriyel ısıtma, kurutma ve pişirme gibi yüksek çalışma sıcaklıklarına ihtiyaç olan proseslerde kullanılır.

Kızgın yağın tercih edilmesindeki en önemli etken diğer sistemlerin aynı sıcaklığa ulaşmak için yüksek basınçlar gerektirmesidir. Kızgın yağlı sistemlerde en üst noktadaki basınç 1 bar civarındadır. Bu nedenle yüksek basınçlı sistemlerin gerektirdiği güvenlik önlemlerine gerek duyulmaz. Yüksek basınç olmadığından dolayı daha güvenli bir sistem olup  korozyon etkisi de olmadığı için uzun ömürlü bir sistemdir.  Sistemin toplam maliyeti, genel olarak buharlı veya kızgın sulu sistemden daha azdır.  Lokal olarak kurulabilir.

Bu tip akışkanların, su ve buhara göre başlıca üstünlükleri şunlardır:

·         Atmosferik basınçta yüksek kaynama sıcaklığına sahip oluşları dolayısıyla 350 ºC sıcaklığa kadar  atmosfer basıncında çalışan tesisler kurmak mümkündür.

·         Korozyon etkisi yoktur.

·         Kazanda; kazan taşı, kireçlenme gibi problemler olmaz.

·         Katılaşma esnasında hacmi artmadığından donmanın vereceği zararlar söz konusu değildir.

·         Termik yağa herhangi bir şartlandırma ( arıtma) işlemi uygulanmaz.

·         Normal iklim koşullarında tesisatta donma olmaz.

·         350 °C sıcaklığa kadar geniş bir ayar aralığı söz konusudur. Halbuki buhar kazanlarında daha yüksek sıcaklıklara ihtiyaç olduğunda hiç bir zaman işletme basıncının üzerine çıkılamaz.

·         Gerektiğinde kızgın yağ vasıtası ile endirekt olarak sıcak su, kaynar su ve buhar üretilebilir.

Kızgın Yağdan İstenen Özellikler:

·         Atmosferik basınçtaki kaynama sıcaklığı yüksek olmalıdır.

·         Katılaşma ( donma ) sıcaklığı düşük olmalıdır.

·         İyi bir ısıl kararlılığa sahip olmalıdır.

·         Tüm sıcaklıklarda (hata ilk çalıştırma anında bile ) düşük vikoziteye sahip olmalıdır.

·         Isı transfer özellikleri iyi olmalıdır.

·         Buhar olarak kullanıldığında, buharlaşma gizli ısısı yüksek olmalıdır.

·         Kullanıldığı cihazların malzemeleri için korozyon eğilimi düşük olmalıdır.

·         Kokusuz ve zehirsiz olmalıdır.

·         Yabancı maddelere karşı hassasiyeti düşük olmalıdır.(örneğin oksijene karşı)

·         Sistemin sızdırması durumunda çevreye vereceği zarar riski minimum olmalıdır.

·         Yangın riski minimum olmalıdır.

·         İmha imkânları kolay olmalıdır.

·         Fiyatı ucuz olmalıdır.

Kızgın yağ sistemlerinin diğer ısı sistemlerine göre dezavantajları;

·         Sisteme doldurulacak termik yağ maliyeti yüksektir.

·          Kazanda herhangi bir delinme veya yağ sızıntısı olması durumunda yangın çıkması ihtimali vardır. (Termik yağ yanıcı bir maddedir.)

·         Sistemdeki termik yağ yüksek sıcaklıklarda "kraking" olayına uğrayarak doğal özelliğini kaybeder. Bitüm (zift) kısımları ısıtma yüzeyleri üzerine yapışarak ısı transfer özelliğini azaltırlar. Zaman içerisinde kazanı da tehlikeye sokabilirler.

·          Termik yağın sıcaklığı yükseldikçe oksijenle (hava ile) teması halinde oksidasyona uğrayıp doğal özelliklerini kaybetmeye başlar ve kısa bir süre sonra ısıtma yüzeylerinde biriken tortu tabakası oluşur.

·          Zamanla termik yağ doğal özelliklerini kaybetmeye başladığında sistemdeki yağın değiştirilmesi gerekebilir.

·         Termik yağın ısı emme (mass transfer) kapasitesi su kadar yüksek değildir. Sudaki gibi ısıtma esnasında doğal dolaşım olayı kolay olmamaktadır.  Bu bakımdan kızgın yağ kazanlarında cebri sirkülasyon mecburiyeti vardır. Kazan içinde termik yağda durgun nokta kalmamalı ve türbülanslı bir akım oluşmalıdır. Kazan içinde termik yağ hızı 1,5-5 m/sn civarındadır.

·         Kızgın yağ sistemlerinde basınç olmamasına rağmen kullanılan armatürlerin (vana, çekvalf, emniyet ventili v.s.) PN40 sınıfı çelik döküm; keza sirkülasyon pompaları da çelik döküm gövdeli olmalıdır.


 

2-) KIZGIN SU UYGULAMALARI

  Kaynar su adı da verilen bir sistemdir. Bir suyun kızgın su sayılabilmesi için TS 2736 standartına göre sıcaklığının 110 ºC’den daha yüksek  olması gerekmektedir.

Kızgın suyla çalışan sistemler  genellikle büyük kapasiteli bölge ısıtmalarında, 120 ºC ile 180 ºC  arasında çıkış suyu sıcaklıklarında kullanılır. Ayrıca bu ısıtma sistemleri, proses ile ilgili yüksek sıcaklık ihtiyacı olan sanayi tesislerinde de kullanılmaktadır. Özellikle kükürdü yüksek içerikli katı ve ya sıvı yakacak kullanııyor ise, kükürt korozyonunu önlemek için kazana dönüş sıcaklığını ve bu nedenle de kazandan çıış sıcaklığını yüksek tutmak gerekmektedir.

Kızgın yağ tesisatında olduğu gibi burada da basınç fazla olmamakla birlikte suyun doyma basıncının biraz üzerinde bir basınçta sabit tutulur.