A-) Radyatör

Sıcak sulu ısıtma sistemlerinde, ısıtılacak mahallin uygun bir yerine yerleştirilen ısıtıcı yüzeyi geniş cihazlara verilen isimdir. Günümüzde çok yaygın olarak kullanılan kaloriferli, sıcak sulu ısıtma sistemlerinde, kazan dairesinde ısınan sıcak                                                       su; daha çok pencere önlerindeki radyatörlere üstten girerek alttan dönüş yapar ve dönüş kolon boruları ile tekrar kazan dairesine gelir. Dönen su sıcaklığı, giden sıcak suya göre ortalama 20°C daha azdır. En düşük dış hava sıcaklığına göre Max.90°C sıcaklıkta su radyatöre girer ve 70°C’de radyatörden çıkar. Bu sebeple radyatörlerin üst kısmı alttan daha fazla sıcaktır. Çünkü, radyatöre üstten giren sıcak su, alta inene kadar sıcaklığı azalmakta, ısısını odanın havasına vermektedir. Isıtılan havayı bir akışkan olarak kabul edersek, radyatör petekleri arasında alttan üste doğru ısınan hava yükselmekte, konveksiyon ısı  transferi gerçekleşmektedir. Radyatörlerin verdiği toplam ısının % 80’i konveksiyon, % 20’si   de radyasyon yoluyla  ortama geçer. Radyatör üzerinde meydana gelen hava akımı neticesinde, mahallin bütün havası radyatör üzerinden geçerek ısıtılmış olur. Ancak hava içindeki görülmeyen toz zerrecikleri, radyatörün üzerindeki tavan yüzeyinde yoğunlaşan neme yapışarak, zamanla is lekesi yapmaktadır.

Radyatörler, demir dilimlerinin birbirine eklenmiş şeklidir. malzeme cinsine ve biçimlerine göre bağlı olarak aşağıdaki şekilde sınıflandırılırlar.

·         Dökme demir radyatörler,

·         Çelik radyatörler,

·         Dilimli radyatörler,

·         Panel radyatörler.

Kalorifer tesisatı hesabında, ısıtılacak mahallin konfor sıcaklığı ve ısı kaybına göre dilim sayısı değişik olabilir. 30, 50, 100 cm boylarında çok değişik tip radyatörler vardır. Radyatörlerin cazip görünüşlü ve daha yüksek ısı verimli olabilmesi için, alüminyum pres dökümlü kanatlı radyatörlerle, panel tip çelik radyatörler imal edilmiştir. Radyatörlerin giriş ve çıkışında mutlaka birer ventil ve havasını almak için pürjör olmalıdır. Radyatör grubu alttan iki adet konsol ve üstten bir adet kelepçe ile duvara tespit edilmiştir.

Radyatörlerin yerleştirilmesinde dikkat edilecek önemli hususlar şunlardır:

1. Radyatörler pencere altındaki duvarlara yerleştirilmelidir. İç duvarlara yerleştirilmeleri tavsiye edilmez.

2. Radyatörler yerleştirildikleri duvarda en az 5 cm ve tabandan ise 7 cm mesafede olmalıdır. Bu şekilde yapılmazsa, çevre havası radyatör yüzeylerini iyi bir şekilde yalayamaz ve radyatörün verimi düşer.

3. Radyatörlerin önleri, yanları ve üstleri süs, dekarasyon gibi maksatlarla hiçbir şekilde kapatılmamalıdır. Bu kapatmaların derecesine bağlı olarak radyatörün ısıtma verimi % 10 ile % 40 arasında azalır. Böylece radyatörler konulduğu mahalleri ısıtamaz hale gelirler.

4. Radyatörlerin önleri tavandan aşağıya kadar sarkan perdelerle kapanmamalıdır. Çünkü alttan girip ısınan hava, perde ile önü kapalı olduğu için oda içine geri dönemez, ısı camdan boşu boşuna gider.

5. Radyatörlerin arka kısmına isabet eden dış duvar 3 cm kalınlığında strafor veya cam yünüyle kaplanmalıdır.

Isıtma amacıyla, elektrik enerjisiyle çalışan tek radyatörler içinde ısıtıcı rezistans ve ısı transfer yağı vardır. Bu tip radyatörler büro ve iş yerlerinde kullanılmaktadır. Radyatörler çok uzun ömürlü olmakla beraber, içindeki suyun donması halinde çatlar ve tahrip olur. Onun için de kullanılmayan ev veya odalardaki radyatörlerin kapalı kalması doğru değildir. Giriş ventilinden kısık vaziyette sıcak su radyatöre girerse, don tehlikesine karşı tedbir alınmış olur.

Isı enerjisinden (yakıttan) tasarruf etmek ve odalarda normal konfor sıcaklığını sağlamak amacıyla, dış hava sıcaklığındaki değişimlere göre, radyatörlere giren su sıcaklığını ayarlamak gerekir. Bu ayarı otomatik olarak yapan otomatik kontrollu cihazlar olduğu gibi; sistemde ısıtıcı eşanjör üzerindeki termostatik vanadan da elle ayarlamak mümkündür. Eşanjör olmayan sistemde, kalorifer kazanı üzerindeki termostat aletini dış hava sıcaklığına göre ayarlamalıdır.

B-) Fan Coil

Fancoil cihazı, diğer adıyla üflemeli konvektör veya salon tipi sıcak hava cihazı, kanatlı borulardan serpantini üstte, altta ise hava hareketini sağlayan radyal fan ve filtresi bulunan bir ısıtma, soğutma elemanıdır. Fan tarafından filtreden geçerek emilen hava serpantin yüzeyini yalayarak ortama üflenir. Fancoillerde serpantin yüzeyini yalayan hava kondenzasyona uğrayacak ve de cihazın altında bulunan yoğuşma tavasında yoğuşma suyu toplanacaktır. Yoğuşma suları drenaj boruları ile toplanıp deşarj edilir.Temel prensip olarak içerisine sıcak su aldığı zaman ortama sıcak hava, soğuk su aldığı zaman ise ortama soğuk hava verirler.Böylece odanın havası istenilen sıcaklığa  getirilmiş olur.

Fancoil üniteleri kasetli veya kasetsiz tip olarak imal edilebilmekte olup, pencere önüne asma tavan içine veya pencere önünde bir kaşe içine yerleştirilebilmektedirler. Genellikle çok katlı ofis binaları, oteller, moteller ve hastahanelerde kullanılmaktadırlar. Fancoil sistemlerinin özelliği bağımsız çalışabilen modüler sistemler olmasıdır. Bağımsızlık ve modülerlik açısından günümüze kadar yapılan çeşitli uygulamalar içerisinde kendilerini ispatlamıştır.

Primer havalı fancoil sistemleri uygulamalarında insanların ihtiyacı olan taze hava bir primer hava santralında hazırlanır. % 100 dış hava veya bazı uygulamalarda karışım havası, primer hava santralında mahal sıcaklığına kadar ısıtılır veya soğutulur. Mahal sıcaklığındaki hava fancoil'in emiş ağzına veya mahale direkt menfezler vasıtasıyla üflenir.

Bir diğer primer hava uygulaması ise fancoilin taze havasını arkasındaki dış duvara açılan delik veya ızgaradan sağlanmasıdır.

Ancak bu uygulamanın bazı dezavantajları vardır. Bu dezavantajlar:

·         Mimari olarak cephede delik ve panjurlar gözükmektedir.

·         Dış havanın yükü fancoil kapasitesine eklenecek ve fancoil kapasitesi büyüyecektir.

·         Fancoil tarafından emilecek taze hava miktarı rüzgarın yönü ve şiddetine göre değişecektir.

·         Bu da fancoilin seçimi aşamasında kabul edilen taze hava debisi ve yükünü değiştirecektir.

·         Dışarıdan ses ve gürültüyü mahale taşıyacaktır.

·         Dış hava alımından dolayı fancoil filtreleri çabuk tıkanacaktır.

·         Sulu serpantinlerin donma riski vardır.

 

Primer havalı ve sırf sulu fancoil sistemlerinde 2 borulu veya 4 borulu fancoil sistemleri uygulanmaktadır.

Fancoil sisteminin genel olarak özellikleri;

·         Mahallerin bağımsız kontrol edilebilmesidir.

·         Komşu mahallerle fiziksel bir bağlantı oluşturmadığı için hava sirkülasyonu mahale özgüolup mahal havasında hareketlenme sağladığı için insan konforunu olumlu yönde etkilemektedir.

·         Koku ve ses gibi farklı mahallare ait olumsuz etkilerin birbirini etkilemesi riski yoktur.

 

2 Borulu Fancoiller : 2 borulu fancoillerde aynı anda ısıtma veya soğutma işlemlerinden yalnızca birini yapabildiği için serpantinden kışın sıcak su (ısıtma amaçlı), yazın ise soğuk su (soğutma amaçlı) geçilir. Kısaca 2 borulu fancoil sistemi mevsime göre ya ısıtır, ya da soğutur. Bu nedenle geçiş dönemlerinde kullanımı kısıtlıdır.
4 borulu fancoile göre daha ekonomik olduğu için yurdumuzda pek çok uygulama alanı bulsa da dezavantajları nedeniyle dünyada kullanımı gerilemektedir.

2 borulu fancoil sistemlerinin avantajları :

·         Maksimum duyulur ve gizli ısı kazancı ile maksimum ısı yükü karşılanabilmektedir.

Dezavantajları:

·         Geçiş mevsimlerinde ve dış çevre zonlarındaki sıcaklık farklılıklarına cevap vermezler. İstenen konforu sağlayamaz.

·         Ortama ve dolayısıyla tozlanmaya açık olan yoğuşma tavaları ve borularının periyodik olarak yıkanması gerekmektedir.

·         Hava filtrelerinin sık temizlenmesi gerekir.

·         Bütün sulu sistemler, hava ile iklimlendirme yapılan merkezi sistemlere göre daha fazla bakım isterler ve cihazlar kullanıcı olan insanlar ile aynı mahalde olduğu için iyi işletme organizasyonu ister.

4 Borulu Fancoiller : Bu sistemde fan coil cihazında hem ısıtma, hem de soğutma serpantini olmak üzere 2 ayrı serpantin bulunmaktadır. Bu sistemde primer taze hava için veya sekonder su devrelerinde zonlama yapmaya gerek kalmamaktadır.

4 borulu fancoil sistemlerinde soğuk su gidiş, soğuk su dönüş, sıcak su gidiş ve sıcak su dönüş boruları olmak üzere 4 boru kullanılmaktadır. Ayrıca drenaj borusu da mevcuttur.
Sistemin özelliği aynı zaman diliminde farklı sıcaklıklar hisseden bölgelerde dizayn edilen konfor şartlarına ulaşmamızdır. Şöyle ki; bir mahalde ısıtma yapılırken diğer bir mahalde  soğutma yapılması mümkündür.

2 borulu sisteme göre avantajları ve dezavantajlarını mukayese edersek ;

Avantajlar,
1) 2 borulu sisteme göre oldukça esnek ve yük değişimlerine ani cevap verebilen bir sistemdir.
2) Yaz kış change-over yapılmasına gerek yoktur.
3) Verimliliği fazla işletme masrafları azdır.
4) İşletmesinde herhangi bir sorun yoktur, basittir.

Dezavantajları;
Yatırım maliyeti yüksektir.

Fan coil cihazları seçimi yaparken öncelikle kullanım amacı tam olarak belirlenir. Cihazların ısıtma ve soğutma yaparken verim değerleri çok farklı olduğundan sistemden beklentiye göre fancoil seçimi yapılmalıdır. Fan coil cihazları kullanım amacına göre seçilir. Seçimde önemli olan diğer bir etken kullanıcının tercihleri ve mimari yapıdır. Birçok insan evinde, iş yerinde yada otelinde açıkta fan coil cihazlarını görmek istemez. Bu durumda kanallı tip fan coil cihazları asma tavan içerine monte edilir. Cihazların seçiminde cihaz özelliklerininde seçen kişi tarafından çok iyi tanınması gereklidir.Asma tavan yapılmayacak bir mahalde asma tavan modeli seçmek doğru değildir.

Fan coil cihazları çok hızlı devreye girer. Fan coil cihazları direkt olarak havayı ısıtırlar, diğer sistemlerin hepsinden daha hızlı tepki veririler bu yüzden kesikli kullanılan yerler için çok uygun çözümdür fakat ses yapmaları nedeniyle dinlenmede rahatsızlık yaratırlar. En sessiz konumda bile gece insanları rahatsız ederler. Kısa süreli ve kesikli kullanımlarda çok büyük tasarruf yaptıklarından ekonomik olarak tercih etmekteyiz.

Fan coil cihazlarının en büyük kullanım alanı otellerdir. Otellerde müşteri odaya girdikten sonra termostatın açılmasıyla sistem devreye girer müşteri odayı terkettiğinde sistem kapanır buda otel işletmesi için büyük bir enerji kazancıdır.

C-) Isıtma Apereyleri

Apareyler, diğer ısıtma yöntemlerinin yetersiz kalacağı toplantı salonu, süpermarket, fabrika, depo, spor salonu gibi geniş alanlarda, ekonomik ve pratik bir çözüm olarak rahatlıkla kullanılabilmektedir. Genel olarak yerden 2 m yüksekliğe yerleştirilirler. Bu cihazlarda ısıtıcı akışkan olarak yüksek sıcaklıkta su veya buhar kullanılır. Endüstriyel fanlı apareyler yerden 2m.’den yükseğe monte edildiğinde hava emişi bir kanal ile yerden 30 cm yüksekliğe kadar indirilmeli, hava buradan bir menfezle alınmalıdır.

Sıcak hava apareyleri’nin parçaları:

a)      Kanatlı borulardan oluşturulan bir ısıtıcı batarya,

b)      Yüksek devirli aksiyal veya radyal bir fan

c)    Ayarlanabilen kanatçıklardan yapılmış bir hava çıkışını içeren kasetten oluşmuştur.

Hava çıkışı aşağı doğru veya yatay olarak ayarlanabilir. Cihazın ısı gücü, ısıtıcı akışkan ile bataryadan geçen hava arasındaki farka ve hava hızına bağlıdır. Hava hızı ve sıcaklık farkı ne kadar yüksekse cihazın ısı gücü de o kadar yüksek olur. Aksiyal fanlı tipler 90/70 °C sıcak su ile 50000 kcal/h ve radyal tipler yine 90/70 °C sıcak su ile 75.000 kcal/h güce kadar ulaşabilir.

Kızgın su ve buhar kullanıldığında bir ünitede 100.000 kcal/h gücüne kadar ulaşmak mümkündür. Ancak cihaz seçiminde bütün ısıyı tek bir cihazla sağlamak yerine homojen bir ısıtma sağlayacak şekilde çok sayıda cihaz seçmek (her cihaz 8000 kcal/h – 16.000 kcal/h kapasiteleri arasında) daha uygundur.

Bu cihazların  seçiminde ve yerleştirilmesinde bütün ısıtılacak hacmin homojen bir şekilde ısıtılmasına, havanın insanların çalışma düzeyine uygun bir şekilde üflenmesine ve rahatsız edici hava akımlarının oluşmamasına dikkat edilmelidir.

Sıcak hava apareylerine taze hava bağlantısı da yapılabilir. Bunların fanlarına, oda termostatı ve oda termostatı ve apereyin hava girişine monte edilecek bir kanal termostatı ile kumanda edilerek, ortam sıcaklığı kontrol edilmelidir.

Sabah işyerlerinde ilk çalışmada taze hava kapatılarak mahalin çabuk ısıtılması sağlanır. İnsanlar çalışmaya başladıktan sonra taze hava açılır.

Toplantı salonları gibi sessizlik unsurunun önemli olduğu mekânlarda tavan tipi apareylerin kullanılması tavsiye edilir. Fabrika alanları gibi tavan yüksekliğinin ve ısıtılacak hacmin fazla olduğu mekânlarda ise, daha uzun üfleme mesafesine sahip olan duvar tipi apareylerin kullanılması tavsiye edilir.

Aksiyal Tip Sıcak Hava Apereyi

2-3 GEÇİŞLİ SIVI VE GAZ YAKITLI YÜKSEK VERİMLİ KAZANLAR

İki geçişli (Karşı basınçlı) kazan çalışma prensibi olarak; Brülör...

Devamı

RADYANT ISITMA SİSTEMLERİ

Radyant ısıtma sistemleri ile elde edilebilecek enerji tasarrufu dışında sağlanan diğer önem...

Devamı

RADYATÖR , FAN COİL ÜNİTESİ, ISITMA APEREYİ

A-) Radyatör

Sıcak sulu ısıtma sistemlerinde, ısıtılacak mahallin...

Devamı

DUVAR TİPİ YOĞUŞMALI KAZANLAR İLE KASKAD UYGULAMALARI

Yoğuşmalı kazan teknolojisinin gelişmesi ve yaygınlaşmasına bağlı olarak duvar tipi kombiler i&cc...

Devamı

MERKEZİ SİSTEM KAZAN DAİRELERİ

Merkezi sistem kalorifer kazanlarında yakılan yakıtın ısısı tübüler sistemden geç...

Devamı

KOMBİ UYGULAMALARI

Bir konutun ve ya iş yerinin hem ısınma hem de sıcak su ihtiyacını karşılayan cihazlardır. İngili...

Devamı

YERDEN ISITMA SİSTEMLERİ

Son yıllardaki enerji tüketiminin artması ile enerji tüm dünyada bir sorun haline...

Devamı

BÖLGESEL ISITMA SİSTEMLERİ

Klasik bölgesel ısıtma sisteminde bir ısı merkezinde üretilen ısı, boru şebekesi ile pr...

Devamı

SU SOĞUTMA GRUPLARI (CHILLER)

Chiller cihazları, endüstriyel amaçla soğutma yapılması ge...

Devamı

ENERJİ EKONOMİSİ ÇALIŞMALARI

Ekolojik dengenin korunması, azalan temiz su kaynaklarına sahip çıkılması, küresel ıs...

Devamı